ترجمه کلمات عرفانی: مطالعه گلشن راز شبستری

چکیده ترجمه اساسا و به ویژه زمانی که در زمینه مسائل فرهنگی صورت می گیرد کاری مشکل است . باید اذعان داشت که ترجمه واژگان فرهنگی عمدتا و واژگان عرفانی خصوصا کاری بسیار دشوارتری است. ادبیات بخصوص شعر،مملو از واژگان فرهنگی است که مترجمانی را که به ترجمه این مفاهیم می پردازندتحت فشار قرار می دهد. از آنجا که موضوع چگونگی انتقال مسائل فرهنگی زبانها همیشه در بین دانشمندان این رشته بحث برانگیز بوده است و مترجمان دائما با مشکل ارائه بهترین روش برای ترجمه موفق این واژگان فرهنگی به زبان مقصد روبروبوده اند محققان مختلف روشهای متفاوتی را برای ترجمه واژگان فرهنگی عرضه داشته اند.تحقیق حاضر دو هدف عمده را در نظر دارد (1 بررسی اینکه تا چه حدی روش های مختلف بکار برده شده در ترجمه واژگان عرفانی شعر شبستری )گلشن راز( براساس مدل نیومارک توسط پاشا( 2002)و وینفیلد( 1880) ،در انتقال مفاهیم ومعانی ضمنی واژگان عرفانی به خوانندگان زبان مقصد موفق عمل کرده اند ( 2.کدام روش در انتقال معانی واژگان عرفانی شعرشبستری به عنوان نمودارهای فرهنگی مورد نظر موثرترعمل کرده است. برای نیل به این هدف، واژگان عرفانی شعر شبستری و معادلهای های انگلیسی انها توسط مترجمین مذکور مشخص شده اند. واژگان عرفانی که نادرست ترجمه شدند و همچنین روش های مورد استفاده برای ترجمه هر واژه مشخص شد.و همچنین مشخص شد که ایا مترجمان در ارائه روش های ترجمه واژگان عرفانی منسجم عمل کردند یا در موقعیت های متفاوت نامنسجم عمل کرده اند.نتایج تحقیق نشان داده است که متداول ترین روش های استفاده شده عبارت از ترجمه تحت اللفظی واژگان و افزودن توضیحات حاشیه ای و معادل سازی بوده است. نکته مهم قابل ذکر این است که اگرچه این روش ها بیشتر از بقیه روش ها مورد استفاده قرار گرفته اند، با این وجود نمی توان به این نتیجه رسید که بهترین روش برای ترجمه معنی ضمنی واژگان عرفانی هستند..نتایج این تحقیق نشان داده است که اگرچه هریک از مترجمان توانسته اند تاحدودی معنی ضمنی واژگان عرفانی شعر شبستری راانتقال دهدند، هیچ یک ازان دو در انتقال محتوی ضمنی این واژگان کاملا موفق نبوده اند. واژگان کلیدی: ترجمه(translation), روش های ترجمه(translation procedures),کلمات فرهنگ محورculture-bound terms) )، عرفان(mysticism) .